Vanochtend heerlijk de kans gehad om wat uit te slapen, we werden door Ujang om 10 uur opgehaald voor een tour door Surabaya. Ondanks de late film van gisteravond waren we toch vroeg wakker en hebben heerlijk in bed ‘The Big Bang Theorie’, lekkere slappe serie, gekeken voordat we gingen ontbijten.

We begonnen vandaag bij de Sampoerna kretek sigaretten fabriek, onderweg hiernaartoe zijn we nog even kort gestopt bij een monument wat herinnert aan de oorlog die de Engelsen hier voerden tegen de Indonesiërs, in afwachting van de Nederlanders. Onder het monument is een museum gevestigd die ingaat op die oorlog, wij kozen ervoor, met oog op het feit dat onze Opa’s hier ook gestreden hebben, om het museum niet te bezoeken.

De Sampoerna fabriek is gehuisvest in een oud koloniaal gebouw welke prachtig gerestaureerd en onderhouden is. De fabriek bestaat sinds 1923 en is opgestart door een Chinese marktkoopman, momenteel is het merendeel eigendom van Philip Morris. In het oude theater is een prachtig museum gevestigd waarin de hele geschiedenis van het bedrijf en het proces van sigaretten maken wordt uitgelegd. Tijdens de tour kan je door een glazen ruit uitkijken uit over één van de productiehallen. Het personeel werkt er gemiddeld 5,5 dag per week en 8 uur per dag, de werkdag start om 7 uur en eindigt om 4 uur, dit is inclusief een pauze van een uur. Zaterdag is de werkdag wat korten, van 7 tot 12 uur en zondag is iedereen vrij. Al het personeel heeft een vast uurloon er wordt verwacht dat de sigaretten rollers minimaal 3200 sigaretten per dag rollen, als je langzaam werkt ben je gewoon wat later klaar met werken dan iemand die wat sneller is en er om 4 uur mee stopt. Om de productiviteit op de werkvloer te stimuleren wordt er continu muziek gedraaid. De toegang tot het museum is gratis, de enigste onkosten is de fooi aan de gids. Door het verhaal, de geschiedenis en de manier waarop onze gids de verhalen bracht vonden we dit de beste rondleiding tot nu toe die we in Indonesië hebben genoten.

Na even te zijn bijgekomen met een heerlijke ijskoffie, in het café dat gevestigd is in één van de oude woonhuizen van de sigaretten fabriek, zijn we op avontuur gegaan door de Arabische wijk van Surabaya. Dit is een prachtige wijk waarbij de meeste straatjes en steegjes zijn afgesloten voor brommers en auto’s welke een heerlijke aangename rust met zich meebrengen. Omdat het momenteel vrijdag is en we hier net voor 12 uur waren was er wel een kleine drukte voor het middaggebed. Met name de grote hoeveelheid brommertjes die geparkeerd stonden aan de rand van de wijk was indrukwekkend om te zien, de moskee in deze wijk zit helemaal verstopt te midden van een wirwar van steegjes.

Na een korte auto tour door de rest van de stad, inclusief de nieuw aangelegde brug naar het schiereiland Maduro, besloten we een bezoek te brengen aan de dierentuin van Surabaya. We wilden wel even voor onszelf zien hoe de standaard van dierenopvang hier is geregeld. Waar we ons over verbaasden was de diversiteit van de hokken en velden waar de dieren op leefden. Sommige leefruimtes waren heel groot met weinig dieren op de beschikbare ruimte, andere ruimtes waren erg klein voor de hoeveelheid dieren die er waren gehuisvestigd. Het meest verbaasd waren we over de manier waarop de olifanten in de dierentuin worden behandeld. Eén van de olifanten hier is geadopteerd door het Nederlandse Nobel Resins, zij betalen al het eten voor de olifant, op het moment van ons bezoek stond de geadopteerde olifant met zowel de voor- als achterpoot vast aan een ketting, hierdoor was de bewegingsvrijheid van de olifant beperkt tot 2 vierkante meter. Nog geen twee meter verder werd een klein olifantje geleerd trucjes te doen, de manier waarop kun je ongeveer vergelijken met hoe beren wordt geleerd te dansen door ze op een hete plaat te zetten. Het kleine olifantje stond vast met zijn achterpoot aan een ketting, zo strak dat hij niet op zijn been kon staan maar deze schuin naar achteren moest houden terwijl aan de voorkant zijn slurf was vastgeknoopt met een stuk touw aan een paal. Het arme beest maar krijsen, moet je je voorstellen dat wij met ons linkerbeen en rechter arm vast zaten aan iets en dat de afstand zo groot was dat we op één been moesten balanceren om de afstand te halen … Om het nog zieliger te maken gaf een verzorger een slinger aan de slurf van het olifantje om er een hoepel omheen te laten draaien. Symen en ik zijn ons bewust dat hier anders met dieren wordt omgegaan dan in Nederland, maar we vinden het wel vreemd dat een Nederlands bedrijf hiermee akkoord gaat. Een brief naar Nobel Resins is niet uitgesloten, al is het maar voor mijn gemoedstoestand.

De Komodo varanen leken het wel beter te hebben dan in de dierentuin van Antwerpen, nu weten we niet hoe het zit met voedsel maar, de leefomgeving leek mij toch een aangenamere omgeving dan het kleine binnen verblijf in de Antwerpse dierentuin. Ook de apen en tijgers hadden naar ons idee een mooi ruim verblijf, maar voor diverse andere dieren kon naar ons idee wel wat beter worden gezorgd. Ook voor de vissen die uit de vijver werden gevist, door een aantal oude mannen werd er gevist in de grachten rondom de dierenverblijven. Zie je ze al zitten in Artis? Wanneer de vis van de haak was gehaald werd deze op het droge gelegd om te sterven, gelukkig hoefde de vis niet te wachten tot uitdroging hem te veel werd want voor die tijd was iemand voor de grap wel bovenop de vis gaan staan. Een aantal jonge kinderen stond voor de grap op de vissen te springen, kon het niet laten om mijn stem te verheffen en dat bleek effect te hebben want direct hielden ze er mee op. Een emmer kon ik helaas niet zo snel vinden om de vissen in de toen en te redden! Na ruim een uur hebben we de dierentuin verlaten en zijn we richting hotel gegaan. Hier hebben we ons even opgefrist, de drukkende warmte van Surabaya had ons aardig laten zweten. Dit was ook het perfect moment om even de blog bij te werken.

Vanavond hebben we onze heil gezocht in een iets meer lokaal winkelcentrum, zonder al die luxe die wij soms niet eens kunnen betalen. Hier voelden we ons iets meer op ons gemak en hebben we gegeten bij Solaria, een restaurant met een divers menu. Het was wel grappig hier want het personeel dacht van ‘Hé die buitenlanders, die geven we een menukaart met plaatjes, kunnen ze makkelijk kiezen!’. Wat ze er niet bij vertelden was dat dit de menukaart van vorige jaar was met inmiddels afgeschreven gerechten en andere prijzen en daar kwamen we achter bij bestellen en afrekenen. Met handen en voetenwerk kwam iedereen uit z’n woorden en zijn we met een volle buik weer richting hotel gegaan voor een lekker rustig avondje!